Σάββατο 14 Απριλίου 2018

Συγχωριανοί, επιτέλους, φθάνει το τρένο «κι ας μην έρχεται ο κύριος νομάρχης»...


Ρημαγμένος από τον χρόνο, σαν αφημένο πετρόχτιστο μνημείο σε χορταριασμένο τόπο, ο παλιός σταθμός στη Μαρμαριά Αρκαδίας· μόνο οι περαστικοί παλιοί επιβάτες κάνουν εκεί, με μια ματιά, στάση μνήμης. Ευτυχώς, πολλά από αυτά τα κτίρια έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα, συντηρώντας ένα σπουδαίο κεφάλαιο Ιστορίας. Ο επιστολογράφος της «Κ» θίγει το θέμα της κατάργησης «γραμμών», θυμίζοντας τον ζωτικό ρόλο, ιδιαίτερα στις μικρές κοινωνίες, που είχε το τρένο. Και ο σταθμάρχης, καταγραφέας λυτρωτικών αφίξεων και επώδυνων αναχωρήσεων, με τα ανταμώματα και τους αποχαιρετισμούς αγαπημένων, να περνούν πάντα στην ώρα της καρδιάς.

Πριν από έναν αιώνα και κάτι, επί Τρικούπη νομίζω, στα χωριά της πέρα Ρούμελης, της Λοκρίδας και σε όλα μέχρι τη Λαμία οι κάτοικοι είχαν κατέβει στη «γραμμή» –έτσι λεγόταν ο σιδηρόδρομος– μετα… βαΐων και κλάδων να υποδεχθούν το «θηρίο» που θα τους έφερνε σε επαφή με τον έξω κόσμο και θα τους λύτρωνε από την αγωνία της επικοινωνίας. Ηταν το τρένο που θα περνούσε από τα χωριά τους. Ηταν αυτό που θα τους έφερνε κοντά στον πολιτισμό, στην οικονομία, στην επαφή με νέους ορίζοντες. Ηταν η πρόοδος, η εξέλιξη, ο συγχρονισμός.
Αυτόν το ενθουσιασμό και το καμάρι των ταπεινών εκείνης της εποχής Ελλήνων, ύστερα από έναν και πλέον αιώνα, έρχονται η σύγχρονη τεχνολογία και οι μοντέρνες απαιτήσεις να τον ενταφιάσουν με την κατάργηση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής και διαδρομής Τιθορέας Αμφικλείας - Λιλαίας - Μπράλου - Λιανοκλαδίου Λαμίας. Το τρένο ή η «γραμμή», όπως την έλεγαν, ήταν το μέσον εκείνο που πάντα, αργά ή στην ώρα του, θα περνούσε και θα μετέφερε χαρές, ελπίδες, αγωνία, σωτηρία γενεών και γενεών των ντόπιων Ρουμελιωτών. Αλλοτε με το καλάθι που πηγαινοερχόταν με το τρένο με τα πλυμένα ρούχα και τα φαγητά που η μάνα έστελνε στον γιο που σπούδαζε στην πρωτεύουσα, άλλοτε για τη γρήγορη μετάβαση όταν ήταν ανάγκη για νοσοκομεία και άλλοτε για να μεταβούν και επικοινωνήσουν με φίλους και γνωστούς. Και όταν έφταναν οι γιορτές, το τρένο ήταν αυτό που έκανε τις φαμελιές να ξανασμίγουν και να γιορτάσουν. Τώρα όμως με την κατάργηση της τοπικής αυτής γραμμής τα φώτα επικοινωνίας της περιοχής αυτής σβήνουν. Οι ιστορικοί σιδηροδρομικοί σταθμοί της Αμφίκλειας, του Μπράλου μέχρι το Λιανοκλάδι με τα περτρόκτιστα όμορφα κτίρια εγκαταλείπονται και ρημάζουν.

Η θρυλική Γέφυρα της Παπαδιάς - Γοργοπόταμου, το καμάρι της ενωμένης ηρωικής Αντίστασης, θα μένει ορφανή από το καθημερινό αγκάλιασμα με τα τρένα που… τώρα δεν θα περνούν και θα πρέπει να ζει με τις ιστορικές για την Ελλάδα αναμνήσεις της.

Είναι νομίζω καιρός η εταιρεία που έχει αναλάβει τη διαχείριση των σιδηροδρόμων, αντί της εγκατάλειψης και της αδρανοποίησης του τμήματος αυτού της διαδρομής, να σκεφτεί σοβαρά την κατά τον κοινωνικότερο και οικονομικότερο τρόπο αξιοποίησή της. Μερικές σκέψεις ανάδειξής της μπορεί να είναι π.χ. η τουριστική ένταξη του δικτύου Αθήνα ή Τιθορέα - Λιανοκλάδι με επισκέψεις σε πολιτιστικά και ιστορικά μέρη της διαδρομής, όπως Αμφίκλεια, Λιλαία - Γραβιά, Μπράλος μέχρι Λαμία. Ακόμα με το δίκτυο αυτό, όπως έδειξε μελέτη μας στο ΕΜΠ, μπορεί να ανακουφίζει τις όμορες περιοχές από σκουπίδια που να αποτίθενται στα ορύγματα των μεταλλευτικών εκμεταλλεύσεων Γκιώνας - Παρνασσού και από εκεί να φορτώνονται χρήσιμα αδρανή οικοδομικά υλικά από τις μεταλλευτικές εξωτερικές αποθέσεις για αποκατάσταση και του τοπίου. Ακόμα με μια σχετική επέκταση γραμμής –ήδη υπάρχει η μελέτη– η διαδρομή από Αμφίκλεια με το τρένο να φτάνει μέχρι το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού και για μια ανάλογη προβολή του Εθνικού Δρυμού, αλλά και γιατί όχι και τους Δελφούς! Θέλει τόλμη και ενόραση μια προσπάθεια δημιουργίας, καθώς και η αποφυγή της απογοήτευσης των ονείρων των κατοίκων αυτού του όμορφου τμήματος της πατρίδας μας...

Κωστας Κασσιος,
Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, Αθήνα

Πηγή: kathimerini.gr