Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018

Η Θεσσαλονίκη των τραμ και των τρένων.


Οι γραμμές του τραμ στην παλιά παραλία της Θεσσαλονίκης
1907-1957, Θεσσαλονίκη, αρχείο Θ. Τσινόπουλου

Για πάνω από έξι δεκαετίες τα τράμ υπήρξαν το πιο γνωστό σύμβολο της Θεσσαλονίκης μετά τον Λευκό Πύργο.
Η ιστορία τους ξεκίνησε το Μάιο του 1893, όταν τα ρωμαλαία ουγγαρέζικα άλογα της Βελγικής Εταιρείας Τροχιοδρόμων, κύλισαν με επιτυχία τα πρώτα πολυτελή για την εποχή τους βαγόνια στη γραμμή των Εξοχών: Τελωνείο-Λευκός Πύργος-Μπουγιούκ Ντερέ (στάση Γεωργίου).
Ενώ τα δερμάτινα καθίσματα των βαγονιών φθείρονταν, το μήκος των τροχιοδρόμων αύξανε σταθερά. Το 1907 τα τραμ ηλεκτροδοτήθηκαν, ενώ οι γραμμές τους απλώνονταν πλέον σε όλους τους βασικούς οριζόντιους και κάθετους άξονες της πόλης.
Κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο οι τροχιόδρομοι διασταυρώθηκαν με τους σιδηροδρόμους, που οι στρατοί της Αντάντ έκριναν απαραίτητους για την εξυπηρέτηση των νοσηλευτικών και άλλων αναγκών του πολέμου. Η κυριότερη αστική σιδηροδρομική γραμμή ξεκινούσε από το λιμάνι. Μέσω της οδού Κωνσταντινουπόλεως και του κεραμοποιείου Αλλατίνι κατέληγε στα συμμαχικά νοσοκομεία της Μίκρας.
Το 1934 το μήκος του δικτύου της πόλης ήταν 25 χλμ. Με τη θέσπιση των μηνιαίων καρτών τα τραμ καθιερώθηκαν ως λαϊκό μέσο μέσο μεταφοράς, εξουδετερώνοντας τις πρώτες προκλήσεις των λεωφορείων. Το 1940 η βελγική εταιρεία πέρασε στο ελληνικό δημόσιο, ενώ ένα χρόνο αργότερα τα μισά οχήματα επιτάχθηκαν για τις ανάγκες των στρατευμάτων κατοχής που πλημμύρισαν την πόλη.
Στις 21 Ιουλίου 1957 ξεκίνησε το τελευταίο τραμ της Θεσσαλονίκης. Εμπρός ένας υπάλληλος ανέμιζε μια λευκή σημαία. Τα ελλείμματα των τροχιοδρόμων ανάγκαζαν την παράδοση της Θεσσαλονίκης στα καυσαέρια.

Πηγή: imma.edu.gr