ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΑΝΑΣΑ ΣΕ ΧΑΛΚΙΔΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΠΑΤΡΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑA
Τα περίπου 4,4 δισ. ευρώ που αναλογούν από το ΕΣΠΑ 2014 ? 2020 στο πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» δίνουν την ευκαιρία για χρηματοδότηση μέσων σταθερής τροχιάς με στόχο να αλλάξουν την καθημερινότητα των πολιτών σε αυτές τις πόλεις. Το επιτυχημένο μοντέλο πόλεων του εξωτερικού όπου το μεγαλύτερο μέρος των μετακινήσεων γίνεται με δίκτυο προαστιακού σιδηροδρόμου αναμένεται να υιοθετήσουν πολλές ελληνικές πόλεις. Το φθηνό εισιτήριο, τα τακτικά δρομολόγια και η άφιξη σε συγκεκριμένες ώρες κάνει τον προαστιακό σιδηρόδρομο ένα από τα πιο αξιόπιστα μέσα που είναι απόλυτα φιλικά προς το περιβάλλον αλλά και προς την ... τσέπη των επιβατών.
Οι μελέτες που έχουν ήδη γίνει αφορούν τόσο στην δημιουργία νέων δικτύων, όπως στην περίπτωση της επέκτασης προς το Λαύριο, όσο και στην προσπάθεια αξιοποίησης παλιού δικτύου που βρίσκεται σε αχρηστία, όπως στην περίπτωση της Δυτικής Θεσσαλονίκης.
Στο πλαίσιο αυτό το νέο ΕΣΠΑ δίνει σημαντικές δυνατότητες στην περιφέρεια να αναπτύξει προαστιακό σιδηρόδρομο και να δώσει λύση στους κατοίκους για εύκολη και γρήγορη μετακίνηση.
Ειδικότερα το πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη», προϋπολογισμού 3.550.487.733 συν 783.429.680 ευρώ που εκχωρούνται στις περιφέρειες κάνει εφικτή την υλοποίηση των παραπάνω έργων.
Σημειώνεται ότι οι στόχοι του προγράμματος στον τομέα των μεταφορών συνίστανται στην προώθηση της ολοκλήρωσης βασικών υποδομών (οδικών, σιδηροδρομικών, λιμένων, αεροδρομίων), την προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών και τον εκσυγχρονισμό του συστήματος μεταφορών, τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, καθώς και την ανάπτυξη βιώσιμων και οικολογικών αστικών μεταφορών (αστικών μέσων σταθερής τροχιάς).
Χαλκίδα-Αθήνα σε 48 λεπτά
Την αξιοποίηση και ανάπτυξη της προαστιακής γραμμής Αθήνα ? Χαλκίδα προωθεί ήδη η ΕΡΓΟΣΕ. Στις αρχές του 2015 η γραμμή θα είναι πλήρως ηλεκτροκινούμενη. Σήμερα η γραμμή παρότι έχει περίπου 1,7 εκατομμύρια επιβάτες κάθε χρόνο είναι ζημιογόνα, και η λειτουργία της είναι ουσιαστικά επιδοτούμενη. Η ηλεκτροκίνηση της γραμμής θα μειώσει σημαντικά το κόστος, αυξάνοντας παράλληλα της δυνατότητες (χρήση μεγαλύτερων συρμών, ταχύτητα κ.λπ.), γεγονός που αναμένεται να φέρει περισσότερους επιβάτες.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι οι επιβάτες για να φτάσουν από τον κεντρικό σταθμό της Αθήνας στην Χαλκίδα θα χρειάζονται μόλις 48 λεπτά.
Ήδη ολοκληρώθηκε το έργο αναβάθμισης της σιδηροδρομικής γραμμής από την Οινόη έως την Χαλκίδα.
Τα τρένα διανύουν μία απόσταση 22 χιλιομέτρων από την Οινόη έως την Χαλκίδα με ενδιάμεσους σταθμούς , το Παντείχι, και την Αυλίδα, ενώ σύντομα θα δοθούν στην κυκλοφορία και τρεις ακόμη σταθμοί στο Καλοχώρι, τον Αη-Γιώργη και το Στενό.
Εκτιμάται ότι η λειτουργία του Προαστιακού θα εξυπηρετεί χιλιάδες κατοίκους της Βορειοανατολικής Αττικής, της Βοιωτίας και της Εύβοιας. Η επόμενη επέκταση του προαστιακού θα είναι η Θήβα.
Σιδηροδρομικό πλέγμα με γραμμές προς Χαλκίδα - Κιάτο - Λαύριο
Την ίδια στιγμή η επέκταση του προαστιακού της Αθήνας προς το Λαύριο που μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης θα δώσει νέα ώθηση στο προαστιακό δίκτυο της Αττικής. Η επέκταση αυτή από τη μια θα τονώσει την επιβατική κίνηση του μέσου, καθώς θα διέρχεται από μεγάλες περιοχές που σήμερα δεν εξυπηρετούνται από μέσο σταθερής τροχιάς ενώ από την άλλη θα συμβάλει σημαντικά και στην τόνωση της δραστηριότητας του λιμανιού του Λαυρίου, που σήμερα είναι δυσπρόσιτη επιλογή για τους επιβάτες των καραβιών.
City train στη Θεσσαλονίκη
Εκτός από τις προαστιακές γραμμές Θεσσαλονίκη ? Λάρισα και Θεσσαλονίκη - Έδεσσα ? Φλώρινα η συμπρωτεύουσα φιλοδοξεί να αποκτήσει και City Train, το οποίο θα εξυπηρετεί τις δυτικές συνοικίες της πόλης. Το έργο, που έχει προϋπολογισμό περίπου 10 εκατομμυρίων ευρώ, πρόκειται, επίσης, να ενταχθεί στην επόμενη προγραμματική περίοδο 2014 -2020, όπως προβλέπει και το Σύμφωνο Συνεργασίας το οποίο υπέγραψαν πρόσφατα οι συναρμόδιοι φορείς.
Ο δυτικός προαστιακός σιδηρόδρομος θα αποτελέσει μια εναλλακτική λύση μετακίνησης για τους πολίτες που ζουν στα δυτικά της πόλης και θέλουν να μετακινηθούν στο κέντρο, ενώ θα παίξει ρόλο και στη μεταφορά των εμπορευμάτων. Το μήκος του σιδηροδρομικού δικτύου υπολογίζεται στα 17,8 χιλιόμετρα με έντεκα προτεινόμενες στάσεις:
1. Τερματικός Σταθμός Σίνδου,
2. Χρυσ. Σμύρνης και Αισχύλου Διαβατά,
3. Νέα Μοναστηρίου Ελευθέριο ? Κορδελιό,
4. Σιδηροδρομικό Μουσείο
5. ΚΤΕΛ «Μακεδονία»,
6. Εμπορικό Κέντρο «City Gate»,
7. Λιμάνι Θεσσαλονίκης,
8. Επτανήσου και Καραολή και Δημητρίου Εύοσμος,
9. Ελ. Βενιζέλου Αμπελόκηποι,
10. Παπαφλέσσα και Αγ. Κυριακής Εύοσμος ? Άνω Ηλιούπολη και
11.Μ. Ασίας και Καραολή και Δημητρίου Σταυρούπολη.
Σύμφωνα με τις μελέτες, ο μέσος ημερήσιος φόρτος υπολογίζεται σε 13.300 επιβάτες, ενώ απαιτούνται δέκα αυτοκινητάμαξες. Η τιμή του εισιτηρίου εκτιμάται πως θα είναι από 1 έως 2,15 ευρώ. Για την ωρίμανση και προώθηση του έργου απαιτείται ένα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των Δήμων Θεσσαλονίκης, Δέλτα, Κορδελιού? Ευόσμου, Αμπελοκήπων? Μενεμένης, Παύλου Μελά, της Μητροπολιτικής Αναπτυξιακής Θεσσαλονίκης ΑΕ, του ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ, της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και του ΟΛΘ.
Καλαμάτα
Πρωτοβουλία για την επαναλειτουργία της προαστιακής γραμμής Καλαμάτα - ΤΕΙ ? Μεσσήνη, υπάρχει και στην πόλη της Καλαμάτας από τον σύλλογο φίλων σιδηροδρόμου «Amnizia Railfan Club». Εκείνο που τονίζεται είναι ότι μπορούν με ελάχιστες παρεμβάσεις να αξιοποιηθούν υφιστάμενες υποδομές, που όσο παραμένουν σε αχρηστία απαξιώνονται. Όπως επισημαίνεται το μηχανοστάσιο της πόλης είναι εξαιρετικά σύγχρονο, συρμοί υπάρχουν, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα, ενώ και έτοιμες είναι και οι αποβάθρες ? στάσεις.
Λουτράκι
Θέμα αξιοποίησης του σιδηροδρομικού δικτύου της Πελοποννήσου και του προαστιακού σιδηροδρόμου, στο τμήμα Ισθμός - Λουτράκι, θέτουν και οι φορείς της περιοχής. Την κίνηση αυτή στηρίζει και η Περιφέρεια Πελοποννήσου η οποία θεωρεί ότι μπορεί να αποτελέσει «μοντέλο» και για άλλες πόλεις της χώρας, συμβάλλοντας ιδιαίτερα και στην τουριστική ανάπτυξη. Για το έργο αυτό έχει ήδη κατατεθεί προς το ΟΣΕ σχετική πρόταση, με προϋπολογισμό 11,5 εκατομμύρια ευρώ.
Το πετυχημένο πείραμα της Πάτρας
Η πόλη της Πάτρας αποτελεί ένα ισχυρό, θετικό παράδειγμα για όσες πόλεις σχεδιάζουν να αναπτύξουν προαστιακό δίκτυο καθώς και ο προαστιακός της πόλης αποτελεί ένα πολύ επιτυχημένο πείραμα. Ο Προαστιακός Σιδηροδρόμος, που στήθηκε πάνω στο αχρησιμοποίητο σιδηροδρομικό δίκτυο, καλύπτει πλέον μεγάλο μέρος της αστικής συγκοινωνίας στην ευρύτερη περιοχή της πόλης, στο τμήμα έως τον Άγιο Βασίλειο, ενώ παράγει και κερδοφορία εξυπηρετώντας καθημερινά περίπου 5.000 επιβάτες. Οι τοπικοί φορείς διεκδικούν επέκταση του δικτύου προς την Κάτω Αχαϊα, σημειώνοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα εξυπηρετήσει ένα μεγάλο μέρος των αναγκών μετακίνησης της πόλης. Το προτεινόμενο έργο αφορά στην επέκταση της μετρικής γραμμής του Προαστιακού Σιδηροδρόμου Πάτρας, που αναπτύσσεται στο τμήμα από τον Άγιο Ανδρέα και δυτικά έως την Κάτω Αχαΐα. Η πρόταση περιλαμβάνει την κατασκευή εννιά συνολικά στάσεων: Κεντρικός Σταθμός Άγιος Ανδρέας, Ανθείας, Άγιος Γεώργιος (Ιτιές), Παραλία Πατρών - 25ης Μαρτίου, Τσαούση -Μιντιλόγλι, Βραχνέικα, Τσουκαλέικα, Αλισσός, Κάτω Αχαΐα, που υπολογίζεται ότι θα εξυπηρετούν περίπου 8.000 επιπλέον επιβάτες κάθε μέρα. Το σχέδιο είναι ακόμη πιο φιλόδοξο καθώς προβλέπει μελλοντική επέκταση έως τον Ψαθόπυργο.
Το συγκοινωνιακό πείραμα
Από τον Ιούλιο του 2010 επαναχρησιμοποιήθηκε η σιδηροδρομική γραμμή της περιοχής των Πατρών, η οποία παρέμενε αναξιοποίητη εξαιτίας της διακοπής των δρομολογίων του Ο.Σ.Ε. από Αθήνα προς Πάτρα-Πύργο-Καλαμάτα. Ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος της Πάτρας, παρουσιάζει συνεχή και αδιάλειπτη ετήσια αύξηση μεταφοράς επιβατών της πόλης και των γύρω περιοχών, οι οποίοι επιζητούν περαιτέρω συγκοινωνιακή κάλυψη με επέκταση και αύξηση των δρομολογίων. Στην επιτυχία του εγχειρήματος συνέβαλε το έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα και η αδυναμία εύρεσης θέσεων στάθμευσης τις ώρες αιχμής, η υψηλή τιμή των καυσίμων καθώς και η συνειδητή επιλογή από πολλούς πολίτες της χρήσης φιλικότερων προς το περιβάλλον μέσων μαζικής συγκοινωνίας. Πλέον ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος αποτελεί βασική επιλογή μεταφοράς για όλες σχεδόν τις πληθυσμιακές ομάδες (νέοι, άτομα τρίτης ηλικίας, μαθητές-φοιτητές, εργαζόμενοι).
Μέχρι στιγμής τα δρομολόγια του Προαστιακού Πάτρας εκτείνονται από Άγιο Βασίλειο μέχρι Πάτρα.
Επίσης, στην επιτυχία του εγχειρήματος συμβάλει και το γεγονός πως η οικιστική ανάπτυξη όλης της περιοχής από τον Άγιο Βασίλειο έως την Κάτω Αχαΐα είναι γραμμική και συμπίπτει με τη χάραξη της σιδηροδρομικής γραμμής, κάτι το οποίο ευνοεί την περαιτέρω αξιοποίησή της προς αυτή την κατεύθυνση, την αύξηση δηλαδή των σημείων επιβίβασης-αποβίβασης και τη βελτίωση των υποδομών, με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση και αύξηση του συγκοινωνιακού μεριδίου του Προαστιακού Σιδηροδρόμου.
Στις προθέσεις της πολιτείας και του ΟΣΕ είναι η επέκταση του προαστιακού προς τις νότιες πλευρές και συνοικίες της Πάτρας και για τον σκοπό αυτό ήδη κατατέθηκε αίτηση χρηματοδότησης μέσω ΕΣΠΑ για το έργο αυτό.
Η σχεδιαζόμενη νότια γραμμή του Προαστιακού αναμένεται σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΣΕ, να εξυπηρετεί περίπου 8.000 επιβάτες - αύξηση κατά 60% σε σχέση με σήμερα - καθώς η εν λόγω γραμμή θα εξυπηρετεί τους εργαζόμενους της Βιομηχανικής Περιοχής Πατρών.
Σύμφωνα με την υπάρχουσα μελέτη, ο κύριος όγκος των μετακινήσεων θα πραγματοποιείται:
- Από τα προάστια προς το κέντρο της Πάτρας.
- Από και προς το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο.
- Από και προς το Πανεπιστήμιο.
- Από και προς το Νοσοκομείο «Άγιος Ανδρέας».
- Από και προς το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πάτρας.
- Από και προς Δημόσιες Υπηρεσίες (ΔΕΗ, Εφορία, ΔΕΥΑΠ) οι οποίες βρίσκονται κοντά στην στάση «Άγιος Ανδρέας»
Επίσης, δευτερεύουσες μετακινήσεις θα γίνονται από τα δημοτικά διαμερίσματα των τέως Καποδιστριακών δήμων προς τα κέντρα αυτών (π.χ. από Τσουκαλέικα για Βραχνέικα), καθώς και ενδοαστικές αστικές μετακινήσεις (Αγυιά ? Οδός Ανθείας κλπ.), ενώ με τη λειτουργία του νέου λιμανιού, η προτεινόμενη στάση Ανθείας, θα εξυπηρετήσει τόσο τους επιβάτες όσο και τους εργαζόμενους.
Το έργο περιλαμβάνει σε κάθε στάση την διαμόρφωση μίας αποβάθρας στην οποία προβλέπεται η κατασκευή κεκλιμένων διαδρόμων πρόσβασης (ράμπες) των ατόμων με ειδικές ανάγκες και κινητικά προβλήματα (Α.Μ.Κ.-Α.μ.Ε.Α.), την τοποθέτηση στεγάστρων και την προμήθεια και τοποθέτηση εξοπλισμού (καθιστικούς πάγκους, κάδους απορριμμάτων, μπάρες στάθμευσης και ασφάλισης ποδηλάτων) και τον ηλεκτροφωτισμό.
Ο κύριος όγκος επιβατών που θα προκύψει από την σχεδιαζόμενη επέκταση προς την Κάτω Αχαΐα θα είναι κατά κύριο λόγο από τους εργαζομένους στην Βιομηχανική Περιοχή της Πάτρας (πλέον των 100 βιομηχανιών) με την κάλυψη των αναγκών από την Στάση Τσουκαλέικα καθώς επίσης και από τους εργαζομένους στο βιοτεχνικό πάρκο (ανερχόμενες επιχειρήσεις) από τη στάση Άγιος Γεώργιος (Ιτιές).
Στόχοι της νέας γραμμής είναι η αξιοποίηση και η αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών της σιδηροδρομικής γραμμής για την καλύτερη εξυπηρέτηση των χρηστών, η κάλυψη μεγάλου μέρους της ανάγκης αστικής συγκοινωνίας, η διευκόλυνση της συνειδητής επιλογής μέσων μαζικής συγκοινωνίας φιλικότερων προς το περιβάλλον, η κάλυψη μεγαλύτερου γεωγραφικού και πληθυσμιακού μέρους της ευρύτερης περιοχής της Πάτρας με την γεωγραφική επέκταση των δρομολογίων και την αύξηση των στάσεων των συρμών και η βελτίωση της εξυπηρέτησης του μετακινούμενου πληθυσμού.
Τα στοιχεία που υπάρχουν από τη μέχρι τώρα λειτουργία του προαστιακού δείχνουν ότι σε μηνιαία βάση 70.000 λιγότερα αυτοκίνητα εισέρχονται στην Πάτρα, γεγονός που βοηθάει σημαντικά τόσο στη μείωση του κυκλοφοριακού όσο και στη μείωση της εκπομπής ρύπων.
Επίσης, η επέκταση του προαστιακού προς την Κάτω Αχαΐα θα αυξήσει ακόμα περισσότερο τον αριθμό των οχημάτων που δεν θα εισέρχονται στην Πάτρα.
Της Μαρίας Μόσχου
"Η"
