Κυριακή 23 Μαρτίου 2014

Η ταχυδρομική ιστορία των Ελληνικών Σιδηροδρόμων


Με την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου στην Ελλάδα αυξήθηκαν η επικοινωνία και οι εμπορικές συναλλαγές από μια περιοχή στην άλλη, με άμεση συνέπεια και την ανάλογη πύκνωση της αλληλογραφίας και της ταχυδρομικής μεταφοράς αντικειμένων.

 
Η Διεύθυνση των Ταχυδρομείων για να καλύψει την ανάγκη που δημιουργήθηκε με την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών δικτύων και την ταχύτερη εξυπηρέτηση του κοινού, εγκατέστησε μέσα στους κυκλοφορούντες συρμούς κινητά ταχυδρομικά γραφεία, ενώ λειτούργησε σε πολλούς σιδηροδρομικούς σταθμούς Ταχυδρομικά Γραφεία .
Τα σιδηροδρομικά δίκτυα που λειτούργησαν στην Ελλάδα είναι:

ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΑΘΗΝΩΝ – ΠΕΙΡΑΙΩΣ (Σ.Α.Π.)
Το έτος 1867 υπογράφεται η σύμβαση του Ελληνικού Δημοσίου με τον ΄Αγγλο κεφαλαιούχο Εδουάρδο Πίκεριγκ για την κατασκευή στην Ελλάδα της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής, που θα ξεκινούσε από την Αθήνα και θα έφθανε στον Πειραιά . Στις 17-2-1869 γίνεται η πρώτη δοκιμή ατμομηχανής από το σταθμό του Θησείου στο σταθμό του Πειραιά σε 19 λεπτά .Το 1895 το δίκτυο επεκτείνεται από το σταθμό του Θησείου στην Ομόνοια και αργότερα μέχρι την Κηφισιά. Το έτος 1904 η γραμμή Πειραιάς – Κηφισιά ηλεκτροκινείται.
ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΑΤΤΙΚΗΣ (Σ.Α.)
Το δίκτυο αυτό κατασκευάστηκε το έτος 1885 και συνέδεε την Αθήνα με την Κηφισιά και το Λαύριο. Η διαδρομή είχε δύο σκέλη . Το πρώτοι ξεκινούσε από την Αθήνα και έφθανε στην Κηφισιά , ενώ το δεύτερο με διακλάδωση από το σταθμό του Ηρακλείου έφθανε στο Λαύριο. Το έτος 1925 το τμήμα της διαδρομής Αθήνα – Κηφισιά το ανέλαβαν οι Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι.
ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΠΕΙΡΑΙΩΣ-ΑΘΗΝΩΝ-ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (Σ.Π.Α.Π)
Το έτος 1882 υπογράφεται σύμβαση από τον τότε υπουργό Εσωτερικών Χαρίλαο Τρικούπη, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Γενικής Πιστωτικής Τράπεζας για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής στις διαδρομές
Πειραιάς – Ελευσίνα – Μέγαρα – Καλαμάκι – Κόρινθος – Κιάτο – Ξυλόκαστρο – Αίγιο – Ναύπλιο
Κόρινθος – ΄Αργος – Ναύπλιο
΄Αργος – Μύλοι

Το ίδιο έτος ιδρύεται η Ανώνυμη Εταιρεία « Σιδηρόδρομοι Πειραιώς-Αθηνών-Πελοποννήσου (Σ.Π.Α.Π.) και αρχίζει η κατασκευή του δικτύου, που ολοκληρώνεται σε πολλές φάσεις μέχρι το έτος 1904 . Ο οδοντωτός σιδηρόδρομος στη διαδρομή Διακοφτό – Καλάβρυτα εγκαινιάστηκε στις 10/3/1896

ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΠΥΡΓΟΥ – ΚΑΤΑΚΩΛΟΥ (Σ.ΠΥ.Κ.)
Τό δίκτυο αυτό λειτούργησε το έτος 1883, αλλά το έτος 1951 ενσωματώθηκε στο δίκτυο των Σ.Π.Α.Π.


ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (Σ.Θ.)
Η κατασκευή του δικτύου ξεκίνησε το έτος 1882 και ολοκληρώθηκε το 1886. Η διαδρομή από το Βόλο μέχρι τη Λάρισα ήταν 60 χιλιόμετρα, ενώ από το Βόλο μέχρι την Καλαμπάκα ήταν 160 χιλιόμετρα. Η διαδρομή από το Βόλο στο χωριό Μηλιές κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις, η πρώτη στα έτη 1894-95 και η δεύτερη στα 1902-03. Το 1953 οι σιδηρόδρομοι Θεσσαλίας ενσωματώθηκε στο δίκτυο των Σ.Ε.Κ.
ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (Σ.Μ.Ε.)
Το δίκτυο αυτό είχε διαδρομή τους Μύλους του Ναυπλίου μέχρι την Καλαμάτα και οι εργασίες κατασκευής του άρχισαν το έτος 1888. Η Εταιρεία των Μεσημβρινών Σιδηροδρόμων της Ελλάδος, που έχε αναλάβει την εκτέλεση του έργου, δεν μπόρεσε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και γρήγορα η διαδρομή αυτή ενσωματώθηκε στο δίκτυο των Σ.Π.Α.Π. και το έργο ολοκληρώθηκε το έτος 1892.
ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΒΟΡΕΙΟΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (Σ.Β.Δ.Ε.)
Το δίκτυο αυτό λειτούργησε το έτος 1883, είχε διαδρομή Κρυονέρι – Μεσολόγγι – Αγρίνιο, μήκους 65 χιλιομέτρων,ενώ ατμόπλοιο της Εταιρείας των Σ.Β.Δ.Ε. μετέφερε τους επιβάτες και τα εμπορεύματα από το Κρυονέρι στην Πάτρα, όπου υπήρχε σταθμός τους . Το έτος 1952 το δίκτυο των Σ.Β.Δ.Ε. ενσωματώθηκε στο δίκτυο των Σ.Π.Α.Π.
ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Μακεδονίας κατασκευάστηκε από το έτος 1883 μέχρι το 1892.
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ (Ε.Σ.)
Το δίκτυο αυτό κατασκευάστηκε το έτος 1900, είχε διαδρομή Πειραιάς-Λάρισα-Παπαπούλι (τα τότε Ελληνοτουρκικά σύνορα) .
ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (Σ.Ε.Κ.) Το δίκτυο αυτό το κατασκευάστηκε από το έτος 1902 μέχρι το 1918. Το έτος 1914 άρχισε να κατασκευάζεται η γραμμή Παπαπούλι – Κατερίνη – Πλατύ. Μετά τους νικηφόρους πολέμους του 1912-13 και την επέκταση της Ελλάδας στη Μακεδονία και αργότερα με τη Συνθήκη των Σεβρών του 1920, ενσωματώθηκαν τα επί μέρους δίκτυα των Ελληνικών Σιδηροδρόμων και των Σιδηροδρόμων Μακεδονίας με το δίκτυο των Σ.Ε.Κ., του οποίου η γραμμή συνενώθηκε με την Τουρκία και τα άλλα Βαλκανικά κράτη.

Στις 14/3/1918 κυκλοφορεί ο πρώτος συρμός Αθηνών – Θεσσαλονίκη, ενώ το ίδιο έτος ενώνεται το δίκτυο με τη γραμμή Θεσσαλονίκης – Μοναστηρίου.
Το έτος 1954 η γραμμή Αλεξανδρούπολις – Πύθιο, που ανήκε σε Γαλλοελληνική Εταιρεία, εξαγοράσθηκε από τους σιδηροδρόμους του Ελληνικού Κράτους (Σ.Ε.Κ.).

Οι σιδηροδρομικές σφραγίδες, που χρησιμοποιήθηκαν για την ακύρωση των επιστολών και άλλων ταχυδρομικών αντικειμένων διαιρούνται σε τρεις (3) κατηγορίες:

Σε σφραγίδες Κινητών Ταχυδρομείων, δηλαδή σφραγίδες που χρησιμοποιήθηκαν μέσα στους κυκλοφορούντες συρμούς τρένων. Οι σφραγίδες αυτές είναι κυκλικές, ευθύγραμμες και ωοειδείς.
Σε σφραγίδες Σιδηροδρομικών Σταθμών, δηλαδή σφραγίδες που χρησιμοποιήθηκαν από σιδηροδρομικούς Σταθμούς. Οι σφραγίδες αυτές είναι κυκλικές, ευθύγραμμες, ωοειδείς και ορθογώνιες.
Σε σφραγίδες Ταχ. Γραφείων Σιδηροδρομικών Σταθμών, δηλαδή σφραγίδες που χρησιμοποιήθηκαν από ταχυδρομικά γραφεία που λειτουργούσαν σε σιδηροδρομικούς σταθμούς. Οι σφραγίδες αυτές είναι κυκλικές.


πηγή : Κ. ΣφήκαςΦιλοτελική Εταιρεία Αθηνών