Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2009

Ιστορίες σιδηροδρόμου όπως καταγράφηκαν από το περιοδικό «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ»


Η προϊστορία του Σιδηροδρόμου


Αν θέταμε σήμερα το ερώτημα, αν υπήρχε σιδηρόδρομος στην αρχαιότητα, σίγουρα οι πλειοψηφία αν όχι το εκατό τοις εκατό των ερωτώμενων, θα απαντούσε αρνητικά. Όμως όσο και αν φαίνεται παράξενο υπήρχε σιδηρόδρομος στην αρχαιότητα, έστω και με διαφορετική μορφή. Ας προσεγγίσουμε την ιστορία του σιδηροδρόμου μέσα από τις πληροφορίες που έφτασαν ως τις μέρες μας και ας θαυμάσουμε την σπουδαία αυτή ανακάλυψη των προγόνων μας. Βρισκόμαστε 4000 χρόνια π.Χ. Μια ομάδα ξυλοκόπων που έκοβε δένδρα, παρατήρησαν ότι αυτά όταν έπεφταν στο έδαφος κυλούσαν εύκολα χωρίς να καταβάλουν μεγάλη δύναμη. Την παρατηρητικότητα τους δεν άργησαν να την θέσουν σε εφαρμογή. Κυλούσαν και μετέφεραν πολλαπλάσιο βάρος χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Οι προϊστορικοί μηχανικοί παρατήρησαν ότι θέτοντας τους τροχούς μέσα σε αυλάκια, οι τροχοί διατηρούσαν την τροχιά τους. Έτσι ξεκινά ο προϊστορικός σιδηρόδρομος. Οι Σουμέριοι το 3000 π.Χ. κάνουν χρήση αυτής της ιδιότητας της τροχιάς, ενώ οι Βαβυλώνιοι το 2250 π.Χ. βελτιώνουν το σύστημα, με αυλακώσεις από λαξευμένες πέτρες. Οι αρχαίοι Έλληνες, δεν αφήνουν ανεκμετάλλευτη την ανακάλυψη. Χρησιμοποιούν τον « σιδηρόδρομο» στην μεταφορά υλικών για την κατασκευή των μνημείων. Την εποχή του Περικλέους οι μηχανικοί φέρνουν επανάσταση στο σύστημα λειτουργίας του τότε σιδηροδρόμου. Τον αναβαθμίζουν χρησιμοποιώντας το σύστημα της «εκτροπής».  Προσθέτουν στο σύστημα, διακλαδώσεις και παρακαμπτήριες γραμμές. Η ποιο σημαντική γραμμή στην αρχαιότητα είναι η αυλακωτή λίθινη γραμμή που συνέδεε την αρχαία αγορά της Αθήνας με τον Πειραιά. Για περισσότερα από χίλια χρόνια η ανακάλυψη του προϊστορικού σιδηρόδρομου έμεινε στην αφάνεια, για να έρθει στην επιφάνεια τον 13ο αιώνα όταν οι ανάγκες για την μεταφορά προϊόντων, κυρίως ορυκτών, ήταν μεγάλη. Τώρα οι πέτρινες αυλακώσεις αντικαθίστανται από ξύλινες τροχιές που στηρίζονται με μεγάλες πέτρες. Οι προσπάθειες για βελτίωση του σιδηρόδρομου θα συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και μόνο στα 1800 μ.Χ αρχίζει να διαφαίνεται ότι έρχεται η εποχή των μεγάλων αλλαγών στις μεταφορές, με την εμφάνιση της ατμήλατης μηχανής και των μεταλλικών σιδηροτροχιών. Η χρησιμοποίηση, πάντως ξυλοτροχιών με σιδερένια επένδυση, για την ευκολότερη κίνηση οχημάτων εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1630 στα ανθρακωρυχεία της Αγγλίας. Η πρώτη μεγάλη σιδηροδρομική γραμμή για εμπορικές μεταφορές λειτούργησε το 1825 μεταξύ των πόλεων Στάκταν και Ντάρλικτον απόστασης 39 χιλιόμετρων. Ο πρώτος σιδηρόδρομος για επιβατική χρήση εγκαινιάσθηκε στις 9 του Οκτώβρη 1829 από τον Άγγλο μηχανικό και εφευρέτη Στέφενσον, στη γραμμή Λίβερπουλ – Μάντσεστερ μήκους 116 χιλιόμετρα και μέση ταχύτητα 26 χμ. Την ώρα. Με την ανακάλυψη της ατμήλατης μηχανής ως ελκτικής δύναμης, αρχίζει η ιστορία του σιδηροδρόμου και γίνεται ο σιδηρόδρομος ο κυρίαρχος των χερσαίων μεταφορών.